Σημαντικά γεγονότα πριν από την ίδρυση της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη (Ε.Ε.Δ.Υ.Ε)

Η δεκαετία 1945-1955 χαρακτηρίζεται από σημαντικά γεγονότα, με βαθιά επίδραση στη διεθνή κατάσταση. Συγκεκριμένα, έληξε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος με τη ΜΕΓΑΛΗ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΝΙΚΗ των λαών, στις 9 του Μάη 1945, με καθοριστική τη συμβολή της Σοβιετικής Ένωσης – που έδωσε πάνω από 20 εκατομ. νεκρούς – και την πάλη των απελευθερωτικών κινημάτων. Τρεις μήνες μετά, στις 6 και 8 Αυγούστου 1945 κι ενώ ο πόλεμος ουσιαστικά είχε λήξει, οι ΗΠΑ προχώρησαν στη ρίψη των ατομικών βομβών σε ΧΙΡΟΣΙΜΑ – ΝΑΓΚΑΣΑΚΙ με χιλιάδες νεκρούς, χιλιάδες σακατεμένους των δύο πόλεων.

Ο ιμπεριαλισμός έδειχνε τα «δόντια» του στους λαούς, με πρώτη τη Σοβιετική Ένωση και τις άλλες χώρες που έσπασαν την αλυσίδα της ιμπεριαλιστικής – καπιταλιστικής κυριαρχίας. Η κήρυξη του «Ψυχρού Πολέμου» το 1946, που σηματοδότησε η ομιλία του Βρετανού Πρωθυπουργού Ο. Τσώρτσιλ, το Δόγμα ΤΡΟΥΜΑΝ το 1947 από τις ΗΠΑ, η ίδρυση της Δυτικής Ένωσης το 1948 και του ΝΑΤΟ στις 4 Απρίλη 1949 στην Ουάσιγκτον είναι κινήσεις στην ίδια στρατηγική κατεύθυνση.

Μετά την υποχώρηση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) το καλοκαίρι του 1949, οι δυνάμεις που κυριάρχησαν με την αμέριστη υποστήριξη των ΗΠΑ και του κεφαλαίου,  έβαλαν στο στόχαστρο το μαχόμενο λαϊκό κίνημα. Εκδηλώθηκε όργιο διώξεων,δολοφονιών και τρομοκρατίας. Χιλιάδες αγωνιστές πήραν το δρόμο  προς τις φυλακές, τα ξερονήσια, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν. Μέσα σε αυτό το ζοφερό κλίμα της εποχής ένας νεολαίος ΕΠΟΝίτης αγωνιστής ο ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗΣ οδηγήθηκε  σε ηλικία 23 ετών  στο εκτελεστικό απόσπασμα, στις 5 Μάρτη 1951. Η κατηγορία: Συγκέντρωνε υπογραφές σχετικά με την Έκκληση της Στοκχόλμης για την απαγόρευση και την κατάργηση των πυρηνικών όπλων.

Για τη στήριξη της αστικής κυριαρχίας πάνω στην εργατική τάξη, τον ελληνικό λαό γενικότερα και την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου, η ΕΛΛΑΔΑ εντάχτηκε στο ΝΑΤΟ, με απόφαση της ελληνικής Βουλής στις 18 Φλεβάρη 1952. Ακολούθησε η Ελληνοαμερικάνικη Συμφωνία για την εγκατάσταση των Βάσεων στη χώρα μας, στις 12 Οκτώβρη 1953. Επόμενο βήμα η συμμετοχή στην ιμπεριαλιστική εκστρατεία στην ΚΟΡΕΑ.

 

Από την ίδρυση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης (Π.Σ.Ε.) στην ίδρυση της ΕΕΔΥΕ

Στις 6 Αυγούστου 1948 συνήλθε στο ισοπεδωμένο από τους ναζί Βρότσλαβ της Πολωνίας, το Πρώτο Παγκόσμιο Συνέδριο των «Διανοουμένων για την Ειρήνη». Τον επόμενο χρόνο, 20 Απρίλη του 1949, συνήλθε ταυτόχρονα στο Παρίσι και την Πράγα το πρώτο Παγκόσμιο Συνέδριο των δυνάμεων της Ειρήνης. Πρώτη παγκόσμια εκστρατεία για τον αφοπλισμό που οργάνωσε το Π.Σ.Ε. ήταν η συγκέντρωση υπογραφών κάτω από την «ΕΚΚΛΗΣΗ της Στοκχόλμης» που ζητούσε κατάργηση και απαγόρευση των ατομικών όπλων.

Η ΕΕΔΥΕ εμφανίζεται στο ιστορικό προσκήνιο λίγα χρόνια αργότερα,  στις 15 Μαϊου 1955, με ιδρυτική διακήρυξη που δόθηκε στη δημοσιότητα. Τη διακήρυξη υπέγραφαν 77 προσωπικότητες της δημόσιας ζωής (πρώην βουλευτές, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, συνδικαλιστές κλπ.). Παρά τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες της εποχής, η ΕΕΔΥΕ αναπτύσσει δράση και παράλληλα συμμετέχει σε διεθνείς δραστηριότητες του ΠΣΕ. Σημαντικό βήμα – όπλο στον αγώνα κατά των ιμπεριαλιστικών πολέμων, αποτέλεσε η έκδοση του περιοδικού,  στις 9 Μαϊου 1958: «ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ».

 

Η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη – δύναμη συσπείρωσης χιλιάδων αγωνιστών της αντιιμπεριαλιστικής πάλης

Τη δεκαετία του ’60, η ΕΕΔΥΕ απλώνεται, ριζώνει στις λαϊκές δυνάμεις και στους  στόχους της συσπειρώνονται πλατιές λαϊκές μάζες.

Σημαντικοί σταθμοί στη δεκαετία αυτή, ήταν: Το 1ο Εθνικό Συνέδριο της ΕΕΔΥΕ, τον Απρίλη του 1962 και οι ΜΑΡΑΘΩΝΙΕΣ ΠΟΡΕΙΕΣ ΕΙΡΗΝΗΣ, οι οποίες στη συνέχεια επεκτάθηκαν σε δεκάδες πόλεις της χώρας.

Η 1η Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης στη χώρα μας, παρά την κυβερνητική απαγόρευση, πραγματοποιήθηκε στις 21 του Απρίλη του 1963, από τον Γρηγόρη Λαμπράκη με τους συνοδοιπόρους του, Ανδρέα Μαμμωνά, Παντελή Γούτη και Μπάμπη Παπαδόπουλο.

Το 1963 σημαδεύτηκε από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, στις 22 Μάη, στη Θεσσαλονίκη, από το αστικό κράτος και το παρακράτος, βάζοντας σε εφαρμογή σχέδιο κατάπνιξης κάθε αντιιμπεριαλιστικής-φιλειρηνικής πρωτοβουλίας. Τα γεγονότα αυτά συγκλόνισαν το Πανελλήνιο κι αποτέλεσαν σταθμό στην παραπέρα ανάπτυξη του κινήματος και οι ΜΑΡΑΘΩΝΙΕΣ ΠΟΡΕΙΕΣ καθιερώνονται στη λαϊκή συνείδηση, με τη συμμετοχή εκατοντάδων Λαμπράκηδων και χιλιάδων λαϊκών αγωνιστών.

Διακόπτονται από το 1967 λόγω της φασιστικής δικτατορίας που προχώρησε στη διάλυση της ΕΕΔΥΕ και δεκάδων μαζικών οργανώσεων.

Στην περίοδο της μεταπολίτευσης η ΕΕΔΥΕ με την ανασυγκρότησή της – στις 16 Μάη 1975 – περνάει σε νέα φάση, ανασύνταξης των δυνάμεων της και επαναλειτουργίας των ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΕΙΡΗΝΗΣ. Προσεγγίζει εργαζόμενους, πλατιά λαϊκά στρώματα που αγκαλιάζουν τους στόχους πάλης, του αντιιμπεριαλιστικού φιλειρηνικού κινήματος. Μέσα στη συνέχεια της πορείας της ανοίγει ένας νέος κύκλος ορμητικής ανάπτυξης. Τον Απρίλη του 1977 επανακυκλοφορεί το περιοδικό της «ΔΡΟΜΟΙ της ΕΙΡΗΝΗΣ» που σταδιακά ανεβάζει την κυκλοφορία του.

Οι πρωτοβουλίες της ΕΕΔΥΕ συνάντησαν  πλατιά λαϊκή αποδοχή. Για παράδειγμα η συγκέντρωση 1.500.000 υπογραφών κάτω από τη «ΝΕΑ ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟΚΧΟΛΗΜΗΣ. Στην περίοδο αυτή γίνονται και νέα βήματα με μορφές δράσης – κινητοποίησης δυνάμεων όπως το ΔΕΚΑΗΜΕΡΟ ΕΙΡΗΝΗΣ (το πρώτο στις 11-21 Μάη, 1979). Επόμενα βήματα οι πορείες ειρήνης σε πολλές πόλεις και στην  Αττική, η επανάληψη της Μαραθώνιας πορείας κάθε Μάη. Η ΕΕΔΥΕ αντιμετώπισε τα επιθετικά σχέδια των ΗΠΑ για εγκατάσταση των πυραύλων ΠΕΡΣΙΝΓΚ ΙΙ και ΚΡΟΥΖ στην ΕΥΡΩΠΗ, με πλατιά διαφωτιστική εκστρατεία και λαϊκές κινητοποιήσεις εναντίωσης στην εγκατάστασή τους. Κορυφαία εκδήλωση έγινε στις 3/11/1983 στο Πεδίον Άρεως με συμμετοχή  200.000 λαού.

Επίσης, σημαντικές κινητοποιήσεις της ΕΕΔΥΕ έγιναν ενάντια στην ανανέωση της  ΕλληνοΑμερικάνικης συμφωνίας για τις Βάσεις που υπέγραψε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, το 1983, που ακολούθησε αντιλαϊκή πολιτική και πορεία ενσωμάτωσης της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαική λυκοσυμμαχία, παρά τα συνθήματα που πρόβαλλε πριν την κυβερνητική αλλαγή του 1981.

ΟΙ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΣΤΙΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ ΤΗΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ.

Οι ιμπεριαλιστές ‘’απαλλαγμένοι’’ από τη ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες, δυναμώνουν την επιθετικότητα κατά των λαών, εξαπολύουν νέους πολέμους, οργανώνουν επεμβάσεις. Παρά τη διάλυση του ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΤΗΣ ΒΑΡΣΟΒΙΑΣ, το ΝΑΤΟ ανασυντάσσεται,  προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες και τους ευνοϊκούς για τον ιμπεριαλισμό συσχετισμούς. Στο πλαίσιο των αλλαγών του, επεξεργάζεται το “νέο δόγμα”, αυξάνει τη δύναμή του με ένταξη νέων μελών, διαμορφώνει νέους μηχανισμούς  για την προώθηση της στρατηγικής, όπως ο  «ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ» κλπ..

Σε αυτό το νέο σκηνικό, η ΕΕΔΥΕ συνεχίζει τον αγωνιστικό προσανατολισμό. Συμβάλλει καθοριστικά στην ανασύνταξη του ΠΣΕ, κόντρα στα πολλαπλά εμπόδια που έβαλαν οι δυνάμεις που προσκύνησαν τη «νέα τάξη πραγμάτων». Το αντιιμπεριαλιστικό φιλειρηνικό κίνημα της χώρας μας έχει σημαντική συμβολή στην πορεία του ΠΣΕ, το στήριξε με τη μεταφορά της έδρας του στην Αθήνα και τη συμμετοχή στις θέσεις ευθύνης του Γενικού Γραμματέα και του Εκτελεστικού Γραμματέα.

Στα επόμενα χρόνια  της φωτιάς  των ιμπεριαλιστικών πολέμων κι επεμβάσεων, με πρώτο τον πόλεμο κατά της ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑΣ, το 1999,  η ΕΕΔΥΕ αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα και πόλο συσπείρωσης και δράσης χιλιάδων αγωνιστών ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, στο «νέο δόγμα του ΝΑΤΟ», στην πολεμική – ιμπεριαλιστική δράση της ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Δεν υπέστειλε στιγμή τη σημαία της αντιιμπεριαλιστικής πάλης και της έμπρακτης αγωνιστικής παρουσίας και αλληλεγγύης στους δοκιμα- ζόμενους από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις λαούς.

Πάλεψε για τις λαϊκές διεκδικήσεις με όλους τους εργαζόμενους Ελληνες και μετανάστες ενάντια στο ρατσισμό και την ξενοφοβία.

Σε αντίθεση με άλλες φιλειρηνικές κινήσεις που «εμφανίστηκαν» με την πάροδο του χρόνου (ΚΕΑΔΕΑ, ΑΚΕ, Ευρωπαϊκό και Κοινωνικό Φόρουμ κ.λπ.) και άμεσα ή έμμεσα επιχείρησαν να στρέψουν την πάλη του λαού σε ανώδυνα κανάλια, η ΕΕΔΥΕ στάθηκε όχι μόνο όρθια, αλλά πλάτυνε κιόλας την παρέμβασή της, γιατί η γραμμή πάλης της στρεφόταν ενάντια στον πραγματικό αντίπαλο των λαών και στη μήτρα που γεννά τους πολέμους, το σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα και τους εκφραστές του σε όλα τα επίπεδα.

Στο καίριο ερώτημα, τι κράτησε όρθια την ΕΕΔΥΕ, απαντάμε συνοπτικά:

Καθοριστικός παράγοντας ήταν οι θέσεις της, η σταθερότητα και η συνέπεια σε δύσκολους καιρούς, ενάντια στο «ρεύμα». Αντιταχτήκαμε στην πίεση για την εγκατάλειψη των αντιιμπεριαλιστικών στόχων πάλης. Δεν υποχωρήσαμε, αντέξαμε στις κάθε λογής επιθέσεις των «παγκόσμιων», «ευρωπαϊκών» φόρουμ, επιμείναμε στην οργάνωση του λαού, στην κοινή δράση με το μαχόμενο σε ταξική κατεύθυνση εργατικό – λαϊκό κίνημα. Δεν ξεγελαστήκαμε από τις μεταμορφώσεις και τις φιλειρηνικές διακηρύξεις των ιμπεριαλιστών, δείχναμε σταθερά πως ΕΝΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΧΘΡΟΣ, Ο ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ. Δεν πέσαμε στην παγίδα ΝΑΤΟ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ για «ειρηνευτικές επιχειρήσεις», εκστρατείες για αποτροπή «ανθρωπιστικής καταστροφής» κ.λ.π.

Η ΕΕΔΥΕ αντιπαρατέθηκε αποφασιστικά, με συνέπεια ενάντια στην αντιλαική πολιτική των κυβερνήσεων Ν.Δ και ΠΑΣΟΚ που ενσωμάτωσαν τη χώρα μας στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., διατήρησαν και ενίσχυσαν Ευρωατλαντικές βάσεις, ευθύνονται για την εμπλοκή της Ελλάδας σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους.

Συνεχίζουμε τον αγώνα σε αντιπαράθεση με την πολιτική της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που ακολουθεί την ίδια στρατηγική και συνεχίζει την ακόμα βαθύτερη ενσωμάτωση της χώρας μας στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, διατηρεί τη βάση της Σούδας, το ΝΑΤΟικό στρατηγείο στη Θεσσαλονίκη, το Ευρωπαϊκό στρατηγείο στη Λάρισα, και αλλού, παίρνει μέρος στις ευρωατλαντικές στρατιωτικές ασκήσεις και χρησιμοποιεί τα ίδια και νέα προσχήματα για να καλύψει νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και επεμβάσεις στην περιοχή μας.

    ΤΟ ΕΠΙΤΙΜΟ ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ ΤΗΣ ΕΕΔΥΕ

    1. Αλεξίου Έλλη, συγγραφέας.
    2. Αποστόλου Απόστολος, τ. Δήμαρχος Μυτιλήνης.
    3. Βρεττάκος Νικηφόρος, ποιητής – ακαδημαϊκός.
    4. Γάλλος Γιάννης, επίτιμος δήμαρχος Καλλιθέας
    5. Γεωργακόπουλος, Βασίλης, συνδικαλιστής, Γ.Γ. Εργατικής Κί­νησης Ειρήνης (1962-67).
    6. Δαμιανάκου Βούλα, συγγραφέας.
    7. Δεσποτόπουλος Κώστας, ακαδημαϊκός.
    8. Εγκολφόπουλος Τάσος, νομικός, ιδρυτικό μέλος ΕΕΔΥΕ (1955).
    9. Ειρηναίος, Μητροπολίτης Κισσάμου και Σελίνου
    10. Θεοδωράκης Μίκης, συνθέτης.
    11. Κατσέλη Αλέκα, ηθοποιός.
    12. Μαλάμος Κώστας, ζωγράφος.
    13. Μαυροβίτης Χριστόδουλος, ιδρυτικό μέλος της ΕΕΔΥΕ Θες/νίκης.
    14. Μεσολογγίτης Βασίλης, πρόεδρος Εργατικής Κίνησης Ειρήνης (1962-67).
    15. Παναγούλη Αθηνά, πρόεδρος ΠΕΜΕ
    16. Ρίτσος Γιάννης, ποιητής, ιδρυτικό μέλος ΕΕΔΥΕ (1955).
    17. Σωτηρίου Διδώ, συγγραφέας.
    18. Φωτιάδης Δημήτρης, ιστορικός συγγραφέας.